Als bewoners- en milieugroepen in de IJmond werken we nauw samen om de gezondheid, leefbaarheid en mensenrechten van inwoners in de regio te verbeteren. Op 11 mei 2021 stuurden Dorpraad Wijk aan Zee, stichting Frisse Wind.nu, IJmondig en Milieuplatform IJmuiden Noord een brief naar verantwoordelijke politici.
Geachte mevrouw/ heer,
Regeren is vooruitzien. Daarom schrijven wij u nu met betrekking tot een belangrijk vraagstuk waarover in de komende regeerperiode onvermijdelijk besluiten moet worden genomen. Dat zijn de dilemma’s rond het grootste industriële complex in Nederland, Tata Steel in IJmuiden. Het is u ongetwijfeld bekend.
Dit bedrijf - zware basisindustrie – behoort tot de drie grootste productielocaties voor staal van Europa en een van de grootste ter wereld. Het is vele malen groter dan het industriegemiddelde in Europa en in de wereld. Het is evenwel gelegen in de dichtbevolkte Randstad en grenst aan een uniek Natura 2000 reservaat. Ziehier in een notendop het spanningsveld. Wij vragen uw aandacht voor noodzakelijk (regerings)beleid om de problemen die met deze locatie samenhangen het hoofd te bieden.
Het productieproces van Tata Steel draait om de verwerking van (geïmporteerde) grondstoffen. De uitstoot die daarbij vrijkomt is voor de directe omgeving schadelijk. Het bedrijf heeft van alles gedaan om emissies terug te dringen. U bent vast bekend met de lobby van Tata Steel waarin deze prestaties worden uitgevent.
Hoewel aantoonbaar onwaar claimt het bedrijf tot de “schoonste” staalproducenten ter wereld te behoren.
Behalve onwaar is deze claim ook niet heel relevant. De waarheid is dat het bedrijf, in deze omvang en met de technologie die het gebruikt, meer schadelijke stoffen uitstoot dan de omgeving kan verdragen. Het directe gevolg omwonenden in ruime kring kampen met gezondheidsproblemen en vermijdbare aandoeningen en zij sterven een te vroege dood. Ook de natuur lijdt onder de uitstoot. De diversiteit gaat verloren. Dit zijn feiten, die de afgelopen decennia onomstotelijk zijn komen vast te staan.
Wij, de Dorpsraad Wijk aan Zee, Stichting IJmondig, Stichting Frisse Wind.Nu en het Milieuplatform IJmuiden Noord, zien en horen de lobby van Tata Steel, van de vakbond en van de ondernemers. We volgen eveneens het debat in en de lobby van de Provincie en gemeentes op de voet en stellen vast dat allen – vanuit een in de grond economisch perspectief – pleiten voor enige vorm van overheidssteun om het staalbedrijf te helpen te vergroenen en zo door te kunnen groeien. Dat perspectief lonkt voor 2050. De vraag wat deze plannen voor de directe omgeving oplossen, blijft onbeantwoord. De komende twintig jaar – een hele generatie – zal dit vergroenen namelijk vrijwel niets verbeteren voor de omgeving of zelfs de situatie verslechteren.
Wij willen uw informatie in dit dossier graag aanvullen. Daarom deze brief. In de bijlage treft u een reeks onthutsende feiten waarvan wij niet weten of deze bij u bekend zijn. Daarnaast het verzoek om een afspraak om onze inzichten verder met u te kunnen verdiepen.
Onze inzichten centreren zich rond twee hoofdvragen. Allereerst de huidige productie (wat is het en waartoe zouden we het willen behouden?). Ten tweede: wat is het alternatief dat dat alle doelen kan dienen? De feiten in de bijlage zijn ook zo gerangschikt.
Wij concluderen dat Tata Steel IJmuiden terecht claimt in de wereld staalmarkt een topproducent te zijn als het gaat om kwaliteit.
Maar de relatief hoogwaardige productie van het bedrijf betreft slechts een beperkt deel van de capaciteit. U, en uw Europese collega’s is veelvuldig gevraagd om Tata Steel te beschermen tegen Chinees (en Russisch en Turks etc.) staal. Dit is een belangrijk signaal omdat de export uit deze en andere ver weggelegen landen nu net GEEN hoogwaardig staal betreft. Toch concurreert Tata Steel IJmuiden hiermee. En wel met een aanzienlijk deel van de productiecapaciteit.
Wij vragen u na te denken over de wenselijkheid om in Nederland steeds meer laagwaardig staal (of staal voor laagwaardige toepassingen) te produceren als de consequenties voor gezondheid en milieu daarvan zo vernietigend zijn als we helaas hebben moeten vaststellen. We hebben het bovendien over een productie die direct of indirect gesubsidieerd wordt.
Wij - en velen met ons - zijn tot de conclusie gekomen dat dit anno 2021 onwenselijk is en niet meer zou moeten kunnen. De tegenwerpingen kennen wij. Schaalgrootte is er een van. Natuurlijk heeft een bedrijf als dit om efficiënt te kunnen produceren een zekere omvang nodig. De vraag is echter of dat vijf, zeven of acht miljoen ton per jaar moet zijn.
Een ander argument, dat dit staal - als Tata het niet maakt - in het buitenland minder schoon wordt geproduceerd is volstrekt irrelevant. Nog afgezien van de vraag of de aanname waar is.
Wij zijn tot het inzicht gekomen dat Tata Steel IJmuiden zich op korte termijn zou kunnen concentreren op het hoogwaardige marktsegment waarin zij marktleider is. Een groot deel van de huidige productie draagt daar niet aan bij, en deze – vervuilende – capaciteit kan gesloten worden.
Dit is het moment daarvoor. Want juist nu staat het bedrijf (en de subsidiegever) voor grote investeringen. Het renoveren van een van de twee hoogovens, het op kostbare wijze pappen en nathouden van de vervuilende, uitgeleefde Kooksfabriek 2 en het in stand houden van voorzieningen om de productie op het huidige peil van 7 miljoen ton te handhaven met tevens een groeidoelstelling (8 miljoen ton). Is er een alternatief dat alle doelen kan dienen?
De enorme overheidsinvestering voor het ‘vergroenen’ waarvoor gelobbyd wordt, zou gaan naar het ‘tijdelijk’ afvangen en opslaan van CO2. Allemaal totdat in de periode 2030 - 2050 een begin gemaakt kan worden met de echte oplossing, het terugdringen van de CO2 emissies tot eerst 40 procent en gaandeweg meer.
Bij een gedeeltelijke sluiting van het bedrijf, gaat de uitstoot van CO2 per direct met zo’n 40% naar beneden. En het overheidsgeld kan dan beter besteed worden aan opvangen van effecten van een kleiner staalbedrijf op de arbeidsmarkt (omscholing) en de economie.
Langs deze lijn is bruikbaar en zinvol beleid te maken. Beleid waarbij de fouten destijds gemaakt bij het debâcle van het RijnScheldeVerolme-concern voorkomen kunnen worden. Deze vergelijking dringt zich namelijk op. Ook toen werd er gelobbyd voor forse overheidssteun. Die kwam er. Het concern ging desalniettemin jammerlijk onderuit in een markt met overcapaciteit, onder meer vanwege inschattingsfouten (men negeerde waarschuwingen dat capaciteit gereduceerd moest worden), grote ego’s en vals optimisme bij de overheid en de Kamer.
Wat betreft reductie van de capaciteit van Tata Steel IJmuiden: de productievergunning zou teruggebracht kunnen worden van nu 8 naar 5 miljoen ton. Subsidie voor sanering is op Europees niveau beter haalbaar dan ondersteuning voor (zelfs vergroenende) groei in een markt met grote structurele overcapaciteit.
Tata Steel IJmuiden op korte termijn verkleinen heeft natuurlijk gevolgen voor de werkgelegenheid – denk aan verlies van 4.000 tot 5.000 directe en indirecte arbeidsplaatsen – maar dat gebeurt wel in een tijdsgewricht dat er een schreeuwende behoefte is aan technisch personeel. We zien dat innoverende industrie in Nederland nu niet snel kan groeien omdat er een groot tekort aan technici is. Een beter moment voor sanering van een verouderde, vervuilende industrie is er niet.
Wij menen dat een kleiner Tata Steel IJmuiden, volledig gefocust op hoogwaardige producten en markten, een duurzamere basis voor toekomstige groei biedt.
Groei voor het moment dat nieuwe, schonere, productietechnieken zich ontwikkelen en op schaal kunnen worden toegepast. Dat is een solide basis voor overheidssteun in plaats van speculeren op droombeelden voor 2050 waarna straks in een parlementaire enquête iedereen zich afvraagt hoe men in 2021 zo stom heeft kunnen zijn en waar dat valse optimisme van toen op gebaseerd was. Bedenk daarbij dat deze schonere technieken vanwege de hoge kosten substituut metalen die milieuvriendelijker zijn in de levenscyclus (in de eerste plaats aluminium) extra aantrekkelijk maken. Dat maakt de marktvooruitzichten voor 2050 extra onzeker.
Regeren is vooruitzien. En vooruitzien is meer dan extrapolatie van de huidige situatie. Vooruitzien vereist een diepgaand inzicht in de complexe situatie, maar ook in alle mogelijkheden om een nieuwe, betere toekomst te schetsen. Hoe gek het u ook in de oren mag klinken, zo’n betere toekomst kan beginnen met fors ingrijpen in de capaciteit van onze nationale staalindustrie.
Het afschalen van het bedrijf naar 5 miljoen ton capaciteit betekent namelijk:
- Een onmiddellijke en forse stap voorwaarts in de landelijke CO2 reductie doelstellingen;
- Een onmiddellijke vermindering van de voor mens en dier schadelijke en kankerverwekkende uitstoot tot een aanvaardbaar niveau;
- Minder investeringsnoodzaak in de capaciteit van een verouderde, laagwaardige basisindustrie;
- Geen noodzaak voor dure en ook risicovolle tijdelijke afvang en opslag van CO2;
- Een behoefte aan overheidssteun, die gericht kan worden op sanering en vernieuwing waarbij er een uitdaging en ook grote kans voor werkgelegenheidstransformatie ligt en het bedrijf steun verdient om de financiële effecten van afschaling te compenseren.
- Dat het bedrijf uit het defensief komt en door economische krachten gedwongen vol in gaat zetten op wezenlijke innovatie;
- Er ruimte voor nieuwe innoverende industriële activiteit ontstaat;
- U een ‘politieke business case’ heeft waarvoor draagvlak in Brussel realistisch is, juist op een moment dat Brussel over ongehoorde middelen beschikt voor ondersteuning van economisch herstel.
Graag komen wij met u in contact om met u te bespreken hoe dit toekomstbeeld meegenomen kan worden in het te vormen overheidsbeleid op korte termijn.
Hieronder treft u een summier overzicht van schokkende feiten die wij in de aangehaalde lobby’s niet of onderbelicht vinden.
Met vriendelijke groet,
Vera van Waardenburg, voorzitter Dorpsraad Wijk aan Zee
Antoinette Verbrugge, voorzitter Frisse Wind.nu
Dirk Weidema, voorzitter Milieuplatform IJmuiden Noord
Ellen Windemuth, voorzitter Stichting IJmondig
Feiten bij de afweging van overheidsbeleid ten aanzien van Tata Steel IJmuiden
De huidige situatie
In Wijk aan Zee, Beverwijk, Velsen en IJmuiden zijn er veel uren en dagen met matige of onvoldoende luchtkwaliteit (qua fijnstof)
Bron: RIVM 2021
Het stof dat in Wijk aan Zee en andere postcodegebieden van de IJmond neerdaalt – ook op vensterbanken, speeltoestellen, moestuinen etc - bevat kankerverwekkende PAK’s en zware metalen als lood, mangaan en vanadium.
Bron: RIVM 2019
89 % van de lokaal geproduceerde stof is afkomstig van het staalcomplex.
De rest is afkomstig van andere omgevingsbronnen als wegverkeer en scheepvaart. Maar ook dat is voor een belangrijk deel te relateren aan Tata Steel. Denk aan het scheepvaartverkeer (ertsen, kolen, slak, staal wordt per schip aan- of weggevoerd), de Tata dieseltreinen (met staalrollen) en het wegverkeer (drie ploegendienst, licht en zwaar vrachtverkeer).
Bron: Stofbronnenonderzoek DCMR 2010
Tata Steel is verantwoordelijk voor 94% van de totale PM10 emissie in de gemeente Beverwijk
Bron: GGD Amsterdam / GCN project augustus 2018
Ca. 1 à 2% van de grondstoffenopslag verwaait, dat komt neer op ca, 100.000 ton stof per jaar
Niet alleen is er uitstoot via schoorstenen en pijpen ook de grondstoffenopslag zorgt voor stofoverlast. Circa 1 à 2 procent verwaait. Als er per jaar 10 miljoen ton grondstoffen verwerkt wordt, verwaait er dus tenminste 100.000 ton.
In sommige postcodegebieden van de IJmond komt longkanker dertig tot vijftig procent meer voor dan in de rest van Nederland.
Bron: Longkankerincidentie gemeente Beverwijk, IKNL, november 2020
Er is een directe relatie tussen de uitstoot van het staalcomplex en een hoge incidentie van longkanker.
Dat laat een gedetailleerde vergelijking van naburige gemeenten, rookgedrag van bewoners en windrichtingen zien. Bron: Incidentie en prevalentie van kanker in de regio Kennemerland 2004-2018, GGD Kennemerland 2020
Dat fijnstof in hoge concentraties een veroorzaker is van longkanker is bekend
Dit is bekend uit de grootschalige ESCAPE-studie (2013), een groot Europees lange termijnonderzoek naar fijnstof. Daarnaast is ook bekend dat in andere landen (onder andere in Italië, 2016) onder omwonenden (binnen een straal van 2 km) van verouderde staalfabrieken longkanker meer voorkomt.
In vergelijking met andere gebieden met zware industrie rapporteren huisartsen in de IJmond constant veel meer patiënten met acute klachten
In vergelijking met andere gebieden met zware industrie rapporteren huisartsen in de IJmond constant veel meer patiënten met acute klachten en kwalen die in verband kunnen worden gebracht met slechte luchtkwaliteit. Behalve longkanker ook hartfalen en diabetes bijvoorbeeld (RIVM/Nivel 2021). Dit onderzoek betreft de periode 2013-2019 (begon dus lang voor de zogeheten grafietregens).
Een medisch onderzoek in Canada met zestig gezonde volwassenen die twee weken bij een staalfabriek kampeerden liet zien dat zelfs blootstelling gedurende weken allerlei kwalijke stoffen uit de uitstoot van de fabriek al zichtbaar zijn in het bloed en het hartritme aangetast is
Gepubliceerd in 2017 in het Journal of Environmental Health. https://ehjournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12940-016-0206-0Env
Er zijn in Europa circa 500 locaties waar tezamen 170 miljoen ton staal per jaar wordt gemaakt.
Dat komt dus neer op 340.000 ton gemiddeld. Het staalcomplex bij IJmuiden is het grootste qua oppervlakte en hoort met 7,5 miljoen ton staal per jaar ook tot de grootste van de EU qua productie. De meeste andere grote Europese staalbedrijven produceren tussen de 2 en 5 miljoen ton per jaar. Dat is niet omdat ze niet meer willen maar omdat ze niet meer kunnen of niet meer mogen van de overheid daar. ( www.eurofer.eu)
Er is structurele overcapaciteit van circa 30% op de wereldstaalmarkt
Het ziet er niet naar uit dat dit het komende decennium gaat veranderen. Het is qua prijs dus een race ‘to the bottom’. (McKinsey.com met het rapport van feb 2021 Consolidating European Steel, feb 2021)
En dan is er nog zoiets als ‘the battle of materials’. Staal concurreert voor allerlei toepassingen met kunststof en andere metalen waaronder aluminium. Staal loopt het risico in de nabije toekomst uit de markt geprijsd te worden door aluminium waardoor overcapaciteit een nog urgenter probleem zal worden. Staal is nu goedkoop. Aluminium dat geproduceerd wordt middels elektrolyse is vrij duur vanwege de hoge elektriciteitsprijs. Maar zodra staalfabrieken – vanwege milieuwetgeving bijvoorbeeld - staal met waterstof gaat dit kostprijsverschil verloren. Ook in dat proces is elektrolyse nodig namelijk.
Als er geen of nauwelijks kostprijsverschil is, zal aluminium vaker verkozen worden. Lichtgewicht is een voordeel bij transport. Nu al verkiest de automobielindustrie het duurdere aluminium op plaatsen waar het vroeger voor staal opteerde omdat gewicht te sparen en zo het energieverbruik te drukken.
Daarbij komt dat recycling van aluminium minder energie kost dan recycling van staal en dus goedkoper is. En er is ook nog eens meer aluminium beschikbaar. De aardkorst (oppervlakte) bestaat voor 8,1% uit aluminium en 4,7 % uit ijzer (zie staatje hieronder).
Kortom, in een toekomst waarin zowel staal als aluminium aangewezen zijn op schone elektrische energie zou de staalmarkt er wel eens heel ander kunnen uitzien.
Tata Steel IJmuiden brengt level playing field (gelijke kansen voor bedrijven) steevast op als het gaat om concurrentie uit lagelonenlanden en de (hogere) CO2 heffing of scherpere milieumaatregelen in eigen land.
Daardoor zou het bedrijf onevenredig in het nadeel zijn. Tata Steel IJmuiden meldt nimmer dat het bedrijf een groot vestigingsplaatsvoordeel heeft met een eigen diepzeehaven, een door de overheid uitgebaggerde vaargeul en in stand gehouden infrastructuur, toegang tot de Europese binnenvaartwegen, het railvervoer systeem en het wegennet en de (tot nog toe) ruime milieuregels. Deskundigen schatten het vestigingsplaatsvoordeel dat samenhangt met de locatie op minimaal vijftig dollar per ton staal. Daarnaast zijn er voordelen als: subsidies, juridische zekerheid, hoogopgeleide beroepsbevolking.
De milieuregels werden ten bate van Tata de afgelopen jaren meermalen opgerekt (met uitzonderingsregels) door de OD Noordzeekanaalgebied.
Het meest schrijnende: de instandhouding van de uitgeleefde, gevaarlijke Kooksfabriek2. Omdat het ontwerp verouderd was, kon de fabriek niet meer aangepast worden aan de Best Beschikbare Techniek. Tata Steel werd daarom door de OD in 2013 ontheven van de plicht de kooksfabriek af te breken en te herbouwen en de grond eronder op te schonen zoals wel eerder geëist was voor Kooksfabriek 1, die er naast stond. De OD baseerde zich op een uitzonderingsregel waarvoor Tata zelf in Brussel gelobbyd had.
De verouderde, lekkende Kooksfabriek 2 stoot kankerverwekkende stoffen uit en is al jaren bron van de meeste klachten van omwonenden. Er waren de afgelopen jaren al een explosie en een grote brand bij deze fabriek. In Italie (Taranto) sloot de overheid zo’n fabriek.
Tata Steel in IJmuiden staat bekend om zijn hoogwaardige staalproducten, zoals gebruikt in koplampen, voor batterijen of frisdrankblikjes. Hierin is het bedrijf marktleider.
Dit betreft echter een bescheiden deel van de productie in IJmuiden, circa twee miljoen ton (van de 7 à 8 miljoen ton die jaarlijks wordt gemaakt). Toename van de vraag naar dit staal is niet te verwachten, gezien de problemen van de grootste afnemer, de auto-industrie.
18. Met een groot deel van de productie van het bedrijf in IJmuiden concurreert het dure Tata-staal met aanbieders van elders die blijkbaar goedkoper kunnen aanbieden.
Het argument dat bij eventuele sluiting van Tata in IJmuiden het marktaandeel overgenomen wordt door bedrijven elders die vermoedelijk vuiler produceren (waardoor het wereldmilieu er netto op achteruit gaat) wordt niet gestut door de statistiek.
Het is de vraag of er dan elders ‘meteen een nieuwe hoogoven aangaat’; er is namelijk structureel overcapaciteit (circa 30 procent). En elders wordt ook nog eens in de meeste gevallen schoner geproduceerd. Bijna veertig procent van het staal in de wereld betreft namelijk recycling van schroot. Daarmee komt veel minder uitstoot vrij. Daarnaast wordt nog eens tien procent gemaakt via de veel schonere Direct Reductie methode (met vaak gas in plaats van cokes). Sinds 2000 is de staalcapaciteit op de wereldmarkt verdubbeld. De meeste nieuwe fabrieken staan in China en ook als het integrale hoogoveninstallaties betreft zijn ze zeker zo modern, en vaak ook schoner dan de hoogovens in IJmuiden. Overigens, in China wordt de staalproductie met ingang van dit jaar gekort om CO2 reductie te bereiken.
Tata Steel IJmuiden presenteert zich als maakindustrie. Tata Steel is evenwel zware basisindustrie die halffabrikaten (stalen platen) levert waar elders producten van worden gemaakt.
De toegevoegde waarde van staal maken, een basisproduct op basis van 100% geïmporteerde grondstoffen, is beperkt. Door zich ‘maakindustrie’ te noemen, klinkt het bedrijf sympathieker en wordt het naar ons gevoel onmisbaar(der). In Nederland vinden we maakindustrie belangrijk vanwege kennis, vaardigheden en grote toegevoegde waarde.
Hoe zit het met de kennis en vaardigheden gelieerd aan de staalsector?
De universitaire opleidingen gerelateerd aan de staalsector werden in Nederland al jaren geleden opgeheven bij gebrek aan belangstelling. Er is slechts een (bijzonder goede) opleiding (van Tata zelf) op MBO niveau. Om de kennis en vaardigheden te behouden hoef je geen zeven of acht miljoen ton per jaar te produceren. Dat zie je aan niche staalbedrijven in Duitsland die een paar honderdduizend ton per jaar produceren.
Behoud van werkgelegenheid is de belangrijkste reden in de lobby voor staatssteun aan Tata Steel.
In de staalsector is de indirecte werkgelegenheid omvangrijk. Die betreft bedrijven die de grondstoffen leveren maar ook de branche die het staal verwerkt. In de vakliteratuur gaat men voor de werkgelegenheid in de keten uit van een multiplier van 5,6. Dat zou in het geval van Tata in IJmuiden (8.000 werknemers tegenwoordig) dus 45.000 banen zijn. Het zijn er naar schatting minder dan de helft. Het grootste deel van de keten bevindt zich namelijk in het buitenland: Tata Steel importeert honderd procent van de grondstoffen en exporteert ook bijna alles.
Alternatieve plannen voor Tata Steel
Met zijn (te subsidiëren) plan voor CO2 opslag wil Tata Steel in 2030 veertig procent van de CO2 uitstoot wegnemen
Maar omdat het bedrijf de eerste vijftien jaar op precies dezelfde vervuilende wijze blijft produceren als nu, zit de IJmond nog minstens een generatie in de stof (grof stof, fijnstof en ultra fijnstof waaronder zeer zorgwekkende stoffen) en stank.
Het plan van Tata Steel voor verduurzaming gaat over ambities, niet over deadlines. Oftewel: het is vaag en onzeker. En ver weg: 2050.
Vaag en onzeker: dat geldt ook voor de technologie die de oplossingen moet brengen.
De eerste proeffabrieken (bij de concurrenten overigens) zullen nog vele jaren op zich laten wachten. Het Zweedse SSAB, dat het verst is, hoopt in 2034 staal te kunnen produceren met waterstof.
Over HIsarna, Tata’s groene paradepaardje dat op koolstof werkt, bestaan veel twijfels
HIsarna moet in het toekomstplan van Tata Steel 1 miljoen ton vloeibaar ijzer produceren. Het project (directe reductie) is al vier decennia in testfase en heeft nooit langer dan een paar uur achtereen kunnen draaien. De CO2 besparing is gering. Alle partners van het begin hebben zich eruit teruggetrokken. Economisch is het onrendabel. Zelfs de FNV heeft in de directie van het bedrijf opgeroepen hiermee op te houden.
Staal maken met waterstof lijkt alleen een kans te hebben als Nederland een groot overschot aan groene stroom heeft.
Het doel is om in 2050 100 procent groene stroom te hebben. (We zaten in juni 2020 op 27 procent, maar daarbij moet bedacht worden dat de energievraag die nu met gas en olie wordt ingevuld ook nog geëlektrificeerd moet worden)
Waarom wachten tot een overschot?
Bij de omzetting van (groene) elektriciteit naar waterstof gaat dertig procent van de energie verloren. Bovendien zijn er gigantische hoeveelheden waterstof nodig voor een staalfabriek omdat waterstof minder hitte produceert dan cokes.
Volgens Tata Steel zelf gaat vergroening van de staalfabriek bijna de helft van de straks beschikbare windenergie op zee kosten
De lange termijnplannen voor wind op zee moeten 14 gigawatt opleveren. Tata heeft 6 gigawatt nodig voor waterstof. Dat blijkt uit een interview dat Annermarie Manger, directeur Duurzaamheid, Gezondheid en Veiligheid van Tata Steel gaf:
“We moeten nog leren werken met waterstof. Bovendien heb je voor de overstap naar de groene staalproductie via waterstof liefst 6 gigawatt aan duurzaam opgewekte stroom nodig. En die kunnen we pas genereren als alle geplande windparken voor de IJmuidense kust daadwerkelijk gerealiseerd zijn. Dat heeft dus tijd nodig.”(…) “Voordat dit waterstofmodel daadwerkelijk mogelijk is, werken we momenteel hard om de uitstoot van koolstof blijvend te verminderen. Daarvoor hebben we een portfolio van vier verschillende, koolstofarme technologieën en vormen van infrastructuur ontwikkeld. Uiteraard is onze uiteindelijke doelstelling om klimaatneutraal en schoon hoogwaardig staal te produceren via het gebruik van waterstof. Maar dat is pas haalbaar op de lange termijn.” (bron: IJmondiaan Business)
Een afgeslankte staalfabriek en vergroening op termijn is een betere optie
Een afgeslankte staalfabriek behelst:
- 1 ipv 2 hoogovens
- 1 ipv 2 kooksfabrieken
- Afschaling productie sinter en pellet
- Afschaling grondstoffenvoorraden en – transport
- Productieplafond naar 5 miljoen ton
Daardoor ook afschaling van de walserij productie (al zou deze ook door kunnen draaien op basis van geïmporteerde staalplakken of -rollen)
Per onmiddellijk: aanzienlijke CO2 reductie, terugbrengen schadelijke uitstoot, werkgelegenheidstransformatie, innovatie bij Tata Steel
Leveranties: De Nederlandse maakindustrie is niet afhankelijk van de productie van Tata in tegenstelling tot wat lobbyisten zeggen
Alles wat de Nederlandse maakindustrie nodig heeft kan binnen een straal van 300 km gekocht worden. (Geheel volgens het idee van de Europese markt, voortgekomen uit de EGKS). Feitelijk gebeurt dat al omdat Nederlandse bedrijven veel staalsoorten nodig hebben die Tata niet maakt en in ook vaak gaan voor de (lagere) prijs van de concurrent. (Zie In- en exportstatistieken)
Werkloosheid: Tata Steel in IJmuiden werken de technisch geschoolde vakmensen om wie Nederland zit te springen.
Alleen al om de energietransitie te realiseren komt Nederland 33.000 technici voor nieuwe banen te kort (bron: Cobouw). Het tekort in deze branche gaat binnenkort oplopen tot 40.000 mensen (bron: onderzoeksbureau Ecorys). Bij installatiebedrijven staan al 20.000 vacatures open. Conclusie: de innovatie die de demissionaire regering hoog op de lijst had staan, stokt door gebrek aan technisch geschoold personeel. Een ontslagronde bij Tata Steel omdat het bedrijf kleiner wordt, zou daarom een enorme stimulans voor de economie kunnen zijn mits goed begeleid.
Ter vergelijking: na het faillissement van Fokker ging personeel en leveranciers zelfstandig verder. Er werken inmiddels in de Nederlandse luchtvaartindustrie meer mensen dan destijds toen Fokker nog bestond. Iets soortgelijks heeft zich voorgedaan in de scheepsbouw.
Na het failliet van het RSV concern is de productie van luxe jachten en gespecialiseerde scheepsbouw uiteindelijk tot grote bloei gekomen.