Zaterdag 11 september plaatste Hans van den Berg, directievoorzitter van Tata Steel, een persoonlijke brief in de vorm van een paginagrote advertentie in de Telegraaf, de Volkskrant en een reeks lokale kranten. Namens vijf bewonersorganisaties geven wij hem antwoord.
Zaterdag schreef je dat je als inwoner van Beverwijk-West en vader van drie kinderen de grote zorgen in de samenleving over de giftige uitstoot van Tata Steel goed begrijpt. We zijn blij met deze stap naar voren, maar denken ook dat het lastig is om je -als vader van volwassen kinderen die elders opgroeiden-, voor te stellen hoe groot de zorgen voor veel omwonenden zijn.
Je schrijft in je brief de hinder voor de omgeving in de toekomst ‘tot een uiterst minimum te willen beperken’. Waar jij schrijft over ‘hinder’, weten we nu dat dankzij de uitstoot van Tata veel mensen in de IJmond hoestend, rochelend, met prikkende ogen of hoofdpijn door het leven gaan. Anderen mensen krijgen al jong een hartstilstand of nare kanker en gaan te vroeg dood, zo weten we met dank aan diverse rapporten van het RIVM, GGD en NIVEL. Toch komt het woord ‘gezondheidsschade’ niet in je brief voor... Wij slapen slecht en maken ons zorgen. Over de gezinnen die wij kennen waarvan beide ouders kanker hebben. Of de vele sterfgevallen in onze straat waarbij slechts een enkeling uit ouderdom stierf. Over onze jonge kinderen en of hun astma soms het gevolg is van onze keuze voor een woonplaats onder de rook van jouw fabriek.
Graag zetten we een aantal misvattingen recht die aan die de argeloze lezer al te makkelijk op het verkeerde been zet:
- Op dit moment is de staalproductie in IJmuiden niet duurzaam. TATA importeert alle grondstoffen en exporteert bijna alle productie. Alle vuiligheid is voor ons. Deze vervuiling kost het bedrijf niets. TATA claimt dat staal duurzaam is omdat het 100% recyclebaar is, maar Nederland is het enige staal producerende land in Europa zonder elektrische smeltovens. Nederland exporteert schroot. In de EU bestaat ruim 40% van het geproduceerde staal uit in elektrische smeltovens gerecycled staal. Dat percentage groeit. De inzet van smeltovens zou veel van de gezondheidsschade in de omgeving kunnen voorkomen.
- Om het huidige eeuwenoude en vervuilende productieproces met erts en kolen in de lucht te houden, wordt ingezet op het werven van een miljarden subsidie om CO2 onder zee op te slaan. Een tijdelijke oplossing. De belastingbetaler draait hiervoor op.
- Dat Tata Steel € 300 miljoen extra gaat investeren is al negen maanden oud nieuws. Deze investering is achterstallig en noodzakelijk om stikstof en gezondheidsschade terug te dringen. Met afschrijving gerekend kost dit TATA slechts 0,3 procent van de omzet.
- Schrijnend dat nu pas dankzij het laatste RIVM-rapport duidelijk is geworden dat iedere verbetering winst is voor de omgeving en daarom de hoogste prioriteit verdient. Er liggen al twee dozijn rapporten over gezondheidsschade rond TATA of over staalfabrieken in het algemeen.
Hans, als je het echt goed voor hebt met de omwonenden, je medewerkers én de Nederlandse economie, dan neem je afstand van de subsidie voor tijdelijke opslag van CO2 onder zee en stuur je aan op radicale verandering door te investeren in gezond, schoon en groen staal. De innovatieve TATA techneuten hebben ongetwijfeld betere en snellere oplossingen om dit snel te realiseren. Daarmee zou TATA pas echt koploper zijn.
Om de gezondheidsschade terug te brengen zou het sluiten van de kankerverwekkende kooksfabriek 2 een belangrijke eerste stap zijn. Onze stelling; het moet niet gezonder, maar gezond. En niet 'zo snel mogelijk' maar concreet: per 31 december 2023.
Wij houden je aan je belofte en beloven terug: wij blijven ons inzetten voor radicale verandering bij Tata Steel en een gezonde IJmond voor alle bewoners.
Antoinette Verbrugge, stichting Frissewind.nu
Vera van Waardenburg, Dorpsraad Wijk aan Zee
Luuk Kiers, Vereniging IJmuiderstraatweg
Dirk Weidema, Milieuplatform IJmuiden-Noord